WEGETARIANIZM. ZARYS HISTORII
Weganizm-wegetarianizm staje się dzisiaj normą. Wychodząc naprzeciw poszukiwaniom co poniektórych, inteligentnych i wrażliwych adeptów tego etyczno-zdrowotnego stylu życia i odżywiania, proponujemy książkę Colina Spencera, brytyjskiego, wielokrotnie nagradzanego i cenionego na świecie autora.
Zastanawiałæś się kiedyś, skąd się to wszystko wzięło? Jakie są korzenie odmowy spożywania mięsa? Są na ten temat jakieś mity? Co o tym mówi nauka? i jak do tego mają się religie..
Jeżeli pytania te padają w Tobie na podatny grunt, możesz otrzymać na nie odpowiedź w książce, w której trafisz na wiele więcej ciekawych zagadnień związanych z tematem; nieraz zaskakujących, nowych treści i niespodziewanych aspektów znanych faktów! Na przykład skąd takie potrawy jak „wegańskie schabowe“, czy „wegańskie żeberka“? To żadna nowość, to stara średniowieczna tradycja..
O książce
Chociaż słowo wegetarianizm powstało dopiero w połowie dziewiętnastego wieku, dieta wegetariańska istnieje tak długo, jak istnieje człowiek. W naszej zachodniej kulturze pojawia się u samego zarania jako credo pierwszych filozofów i założycieli religii, by później towarzyszyć gnostykom, heretykom, humanistom, chrześcijańskim fundamentalistom i innym radykałom wszelkiej maści. Nic dziwnego, że wegetarianie byli często dyskryminowani a czasem nawet torturowani i zabijani z powodu przekonań, których namacalnym dowodem była dieta.. Tak więc historia wegetarianizmu to także historia sprzeciwu i buntu…
Wszechstronna książka Colina Spencera, bada etykę i psychologię powstrzymywania się od spożywania mięsa i próbuje odkryć, dlaczego wszystkożerny homo sapiens nieraz odmawia dostępnego jedzenia. Rezultatem jest dogłębne studium, pełne analizowanych przypadków niekiedy zabawnych ciekawostek, gdzieniegdzie strasznych. Zakres badań Spencera jest niezwykle szeroki i zapewnia prawdziwie erudycyjną lekturę – zaczyna się w prehistorii, a kończy w teraźniejszości. Przy okazji jego zarys historii wegetarianizmu to świetnie napisana książka, która chwilami wciąga jak dobry kryminał. Nic dziwnego, że na świecie od swojej pierwszej publikacji↓1Wegetarianizm. Zarys historii Colina Spencera po raz pierwszy ukazał się w 1995 roku pod tytułem: The Heretic’s Feast: A History of Vegetarianism – Uczta heretyków: historia wegetarianizmu. doczekała się wielu wznowień i wydań ↓




Mityczni Hiperboreadzi żyli przez tysiąc lat na diecie roślinnej, Pitagoras, Owidiusz i Seneca byli wegetarianami, podobnie jak Sir Thomas More, John Evelyn, Leonardo da Vinci, Rousseau i Shelley. Kiedy pod koniec Średniowiecza filozofowie religijni zaczęli interpretować teksty biblijne, szukając prawa bożego na temat tego, co ludzie powinni jeść: spożywanie mięsa pomimo wyraźnego zakazu spożywania krwi, stało się w czasach Renesansu zarzewiem niepokoju na chrześcijańskim Zachodzie.
W XVI wieku ponownie odkryto prawa zwierząt (będące już na wokandzie u Starożytnych); w kolejnych wiekach prawa te zostały połączone z kontestacją niewolnictwa oraz ideałami socjalistycznymi. W XX wieku przekonanie, że dieta wegetariańska łagodzi charakter, otrzymało druzgocący cios pod postacią Hitlera wegetarianina..
Obecnie dieta wegetariańska znajduje powszechne uznanie i poparcie w badaniach medycznych nad zdrowym żywieniem, aczkolwiek najsilniejszy i najgłębszy jej aspekt leży w etyce troski nie tyle o zwierzęta, co w perspektywie zmian klimatu również o środowisko i Ziemię.
Pod tym względem Wegetarianizm. Zarys historii Spencera może być postrzegany jako historia idei i ruchów, które kwestionowały i nadal kwestionują układ władzy i panowania nad społeczeństwem i światem.. Książka polecana nie tylko praktykom wegetarianizmu, ale również mięsożernym socjologom i politykom.
KSIĄŻKA W SPRZEDAŻY WYSYŁKOWEJ: cena 70 zł
Okładka miękka ze skrzydełkami, 626 stron.
ISBN: 978−83−951032−2−3
Przekład: Michał Filipczuk
Redakcja: Beniamin Lazar
Korekta: Bartosz Szpojda
Skład: Pamela Rudnik
Projekt okładki: Paulina Zielona

Na okładce fragment obrazu: Market Scene Pieter Aersten
Przedmowa do drugiego wydania
Wstęp
1. Na początku 1.1. Decydujący ssak naczelny 1.2. Wodna małpa? 1.3. Twórcy narzędzi i zbieracze 1.4. Migracja 1.5. Pojawienie się ludzi 1.6. Zbieranie pożywienia 1.7. Ujarzmianie środowiska 1.8. Nadmiar pożywienia 1.9. Ołtarze i ogrody
2. Pitagoras i jego dziedzictwo 2.1. Mięso w dziełach Homera 2.2. Życie Pitagorasa 2.3. Nauczanie 2.4. Bób 2.5. Szkoła w Krotonie 2.6. Opowieści 2.7. Praktyka religijna 2.8. Orfizm 2.8. Egipt 2.9 Zaratusztra 2.10 Enigma pitagorejska 2.11 Empedokles 2.12 Pitagorejczycy 2.13 Arystoksenos 2.14 Dziedzictwo Pitagorasa
3. Indie 3.1. Dolina Indusu 3.2. Najazd Aryjczyków 3.3. Hinduizm 3.4. Buddyzm 3.5 Dżinizm 3.6 Aśoka
4. Od Platona do Porfiriusza 4.1. Platon przy stole 4.2. Greckie jadło 4.3. Arystoteles 4.4. Stoicy 4.5. Rzym 4.6. Plutarch 4.7. Neoplatończycy 4.8. Porfiriusz
5. Wczesne chrześcijaństwo 5.1. Ewangelia Św. Pawła 5.2. Esseńczycy 5.3. Prawa dotyczące pokarmów 5.4. Ekspansja chrześcijaństwa 5.5. Ascetyzm 5.6. Mięso i mleko 5.7. Przepiórcza plaga 5.8. Czyste czy nieczyste
6. Sekty gnostyczne i Manichejczycy 6.1. Skąd dochodzi prawdziwy głos Boga? 6.2. Równouprawnienie kobiet 6.3. Gnostyczna różnorodność 6.4. Manicheizm 6.5. Augustyn z Hippony
7. Bogomili, Katarzy i Kościół ortodoksyjny 7.1. Paulicjanie 7.2. Massalianie 7.3. Bogomili 7.4. Królewskie nawrócenia 7.5. Narastające herezje 7.6. Czysty i wegetariański 7.7. Doktryna katarska 7.8. Wojny albigeńskie 7.9 Dwóch chrześcijańskich świętych 7.10 Zwierzęta przed sądem 7.11 Zasady wiary 7.12 Średniowieczne posty
8. Renesans 8.1. Bogacze i klęska głodu 8.2. Głos dysydentów 8.3. Człowiek renesansu we własnej osobie 8.4. Jedzenie jako świecki rytuał 8.5. Odkryte na nowo 8.6. Eksploracje
9. Mechaniczny wszechświat 9.1. Kartezjanizm 9.2. Znowu dysydenci 9.3. Tom Tryon 9.4. W poszukiwaniu duszy 9.5. Jeść mięso czy nie jeść? 9.6. Dwóch poetów 9.7 Pierre Bayle
10. Rozkwit humanizmu 10.1. Duch reformacji 10.2. Wiara i sceptycyzm 10.3. Voltaire 10.4. Paine 10.5. Paley 10.6. Franklin 10.7 Ritson i krzyk natury 10.8 Rewolucja agrokulturowa 10.9 Shelley
11. Porty i dmuchawce 11.1. Uczniowie Swedenborga 11.2. Harmonia (Concordium) 11.3. Ramsgate i to co było później 11.4. Indyjski bunt 11.5. Rzeź zwierząt 11.6. Stany Zjednoczone 11.7 London i reforma 11.8 George Bernard Shaw 11.9 Wagner 11.10 Croydon i proste życie 11.11 Dobro zwierząt 11.12 Tołstoj i Doukhobors 11.13 Gandhi i Danielici 11.14 Rozkwit etyki
12. Światło słoneczne i sandały 12.1. Ubóstwo i wojna 12.2. Krytyka i kpina 12.3. Surowe pożywienie 12.4. Hitler 12.5. Między wojnami 12.6. Porządek Krzyża i mazdaznan 12.7 Druga Wojna Światowa
13. Rozumny czy zmechanizowany? 13.1. Kontrkultura 13.2. Współczesne rolnictwo 13.3. Troska o środowiska 13.4. Idea czystego pożywienia 13.5. Rządowe partactwo 13.6. Inżynieria genetyczna 13.7 Segregacja 13.8 Powody 13.9 Przyszłość
Dodatek A: Nowsza historia buddyzmu
Dodatek B: Manicheizm w Chinach
Dodatek C: Współczesny hinduizm
Dodatek D: Popularność wegetariańskich książek kucharskich
Posłowie
Wybrana bibliografia
„Znakomita książka. Szczególnie polecana studentom historii, filozofii i wegetarianizmu.” G. Lawrence
„Wyczerpująco kompletne, historyczne spojrzenie na weganizm i wegetarianizm. Gorąco polecam.” Tina
„Był czas, kiedy bycie wegetarianinem, uważano za nienormalne lub wywrotowe, ale już nie. Obszerna książka Colina Spencera bada psychologię powstrzymywania się od spożywania mięsa i próbuje odkryć, dlaczego wszystkożerni ludzie dobrowolnie powstrzymują się od dostępnego pokarmu.” Georgia Bookblast
„Ta książka jest tak zawrotnie gęsta. Muszę ją mieć, by móc wracać do niej jeszcze milion razy. Jestem podekscytowana odkryciem, że ludzie od zawsze mieli te same co ja, radykalne idee (w sensie zdecydowane) i że propaganda o wszystkożerności jako normie to bzdura!” Reba
„Jestem przekonana, że Colin Spencer wie co pisze. Jego Wegetarianizm.. to nie tylko świetne kompendium wiedzy na temat wegetarianizmu, książka zawiera także wiele informacji na temat filozofii i religii oraz światopoglądu różnych kultur, od prehistorii po współczesność. Choć może nie zgłębia tak niektórych wątków jak w innych książkach na dane tematy, Wegetarianizm. Zarys historii Spencera jest nieocenioną pomocą dla tych, którzy chcą, aby ich wegetariańskie przekonania zostały usytuowane w szerokim kontekście naszej ogólnoludzkiej kultury.” Carolyn
„Wegetarianizm podąża radykalną ścieżką przez kulturę zachodnią: wywodzi się z tradycji orfickiej odziedziczonej przez Pitagorasa z religii starożytnego Egiptu. Rozkwitł w ramach filozofii greckiej, stając się jej istotnym elementem za czasów Plutarcha i Plotyna. Mimo że wielokrotnie przypisywało go sobie dominujące chrześcijaństwo, wegetarianizm pozostawał dla niego ciągłym wyzwaniem kwestionującym ortodoksję poprzez herezje, takie jak bogomilizm, gnostycyzm i manicheizm.
Colin Spencer wskazuje trzy główne czynniki, które napędzają wegetariańskie myślenie: 1) Współczucie dla cierpienia zwierząt, 2) Wstręt do mięsa i rzeczy świata oraz 3) Stosowanie diety jako wsparcia dla dobrego zdrowia. Interesujący jest ten ostatni czynnik, który jest najczęściej wskazywanym powodem przyjęcia diety wegetariańskiej, chociaż w kontekście nadchodzących zmian klimatu nie najważniejszym.
To świetna książka, która omawia ogromne pole tematyczne, ale robi to z elokwencją i inteligencją. Każdy rozdział mógłby stać się osobnym tomem, bez niebezpieczeństwa nadmiernego wyczerpania materiału.” Tony Gualtieri
O autorze
Colin Spencer (ur. 1933) jest angielskim pisarzem i artystą o bogatym dorobku obejmującym powieści, opowiadania, literaturę faktu (w tym historię żywności i seksualności), książki kucharskie, sztuki sceniczne, telewizyjne i programy dokumentalne. Colin Spencer jest także autorem obrazów i rysunków, ilustracji książkowych i w czasopismach, jednak jego twórcze zainteresowania skupiały się zawsze wokół jedzenia i gotowania: w 1978 roku opublikowano jego pierwszą książkę w tym temacie Gourmet Cooking for Vegetarians, potem, w latach 80-tych i 90-tych, ukazało się ich w sumie 18.
Występował w licznych programach radiowych i telewizyjnych jako ekspert, był również wykładowcą specjalizującym się w historii żywności, literaturze i zagadnieniach społecznych. Przez czternaście lat pisał regularnie do The Guardian, jego rubryka była poświęcona tematom kulinarnym, szczególnie rozważaniom bieżących problemów i obaw związanych z masową produkcją i przetwarzaniem żywności. Między innymi z tego powodu Spencer został nazwany w 2001 roku przez australijską pisarkę Germaine Greer „największym żyjącym piewcą żywności”.
Naukowe zainteresowania kulturą żywności i jej historią doprowadziły Spencera do opublikowania w 1993 roku The Heretic’s Feast – a History of Vegetarianism, książki (będącej pierwszym wydaniem Zarysu historii wegetarianizmu) za którą autor otrzymał włoskie specjalne wyróżnienie Premio Langhe Ceretto oraz nagrodę British Food – an Extraordinary Thousand Years of History w 2002 roku.
Za wyjątkowe dokonania w podnoszeniu świadomości związanej z żywnością Colin Spencer otrzymał wiele innych nagród w tym Nagrodę Gildii Pisarzy Żywności Michaela Smitha,
Nagrodę Specjalną André Simon Memorial Fund, nagrodę Gourmand World Cookbook Award za najlepszą książkę historii kulinarnej na świecie oraz nagrodę Glenfiddich Cookery Writer dla najlepszego pisarza kulinarnego..
Colin Spencer obecnie zajmuje się już tylko malarstwem.
„Wegetarianizm. Zarys historii” ukazał się dzięki wsparciu finansowemu osób, które w przedsprzedaży kupiły książkę w wyższej cenie, za co w podzięce, ich nazwiska znalazły się w książce na specjalnej, dedykowanej stronie.
(zacne grono polskich Wegetarian/ek vel Pitagorejczyków!:))
• Joanna Egit-Pużyńska
• Izabella Ordanik
• Siedlisko Permakultury Zdrojewo
• Wojciech Kotliński
• Piotr Wierzbanowski
• Edyta Wójcik
• Magdalena Górska – EKODAMA STUDIO
• Andżelika Zachara-Stachecka
• Emilia Dadon
• Beata Dziedzińska
• Zuzanna Filipowska
• Michał Sanecki
• Sławomira Ruta
• Elżbieta Gacek
• Andrzej Burysz
• Anna Lazar
• Marceli Maniak
• Katarzyna Wileńska – www.bliskoziemi.pl
• Ludwik Braczko – Pasikonik
• Hanna Kałaczyńska
• Bożena Bartoś
• Jacek Jurek
• Elżbieta Szymaniak-Śliwa
• Michał Knychalski
• Elżbieta Gałązka
• Anna Kociołek
• Ariel Kloskowski & Justyna Woszczyk
• Bartek Zuziak
• Krzysztof Knapczyk
• Mikołaj Podlaszewski
• Patrycja Woźniak
• Agnieszka Polecka
• Małgorzata Wędzik – Projekt Las
• Dariusz Lech – TRADEphoto.eu
• Magdalena Olszewska – Surojadek.com
• Kacper Puchalski – uprawiaj.pl
• Sławomir Sawicki
• Sławomira Ruta
• Oliwia Brzuszczak
• Natalia Łajdych
• Anita Jabłonowska-Kosek
• Klaudia Nojek — Ekoosada Opolnica
• Mariusz Cielenkiewicz
• Anna Traut-Seliga
• Magdalena Bardeli
• Bogusław Roguski
• Anna Sarzalska & Annaïs Iga Antonina Sarzalska-Coste
• Zuzanna Róg — Ekooffice
• Katarzyna Barzykowska – GERANIUM
• Mariola Wyszomierska
• Kamila Nitek
• Anita Swoboda
• Urszula Biela
• Michał Werner
• Joanna Sucholas
• Jaroslaw Pawlak
• Ela Gałązka
• Teresa Nowak
• Urszula Lisicka
• Maciej Lesik
• Ludwik Braczko — Pasikonik
• Jacek Dyński
• Edyta Tracz-Fior
• Irena Węglarzy
• Magdalena Bajtlik — ALFA-Haking. Bezczelne zdrowie
• Agata Wala
• Małgorzata Gutowska-Adamczyk
• Maciej Adamczyk
• Joanna Jacel — Dom na Wschodzie.pl
• Patrycja Dziewolska
• Anna Buncler
• Leszek Bohdan Mroczyński
• Dorota Jakubowska i Maciej Mroczyński
• KiC
• Bohdan Stankiewicz — EkoZłotna
• Areta Szpura
• Madzia Zięba i Wawrzyniec Zięba
• Agnieszka Wrona
• Dorota Knap
Jak ma się wegetarianizm (weganizm) do permakultury? Rzecz jasna nie jest jej bezpośrednią implikacją – z prostej przyczyny: w naturalnych ekosystemach wszyscy zjadają się wzajemnie, zapewniając biosferze nieprzerwany obieg materii i energii, co jest podstawą Życia. Jednak w permakulturze istotne są zasady etyczne, a te jasno stoją wobec produkcji mięsa na masową skalę.. Ogromna emisja gazów cieplarnianych przez zwierzęta hodowlane, ogromne zużycie wody, zatruwanie środowiska odpadami, wycinanie lasów tropikalnych pod produkcję modyfikowanych genetycznie pasz.. stąd nasze zaangażowanie w promocję wegantarianizmu jako opcji klimatycznej.
Dla nas wegetarianizm jest propozycją aktywnego przeciwdziałania zmianom klimatu, w trosce o Ziemię i wszystkie organizmy, nie tylko zwierzęta hodowlane, których cierpienia mamy również na uwadze. Dla nas wegetarianizm (weganizm) jest wyrazem zasad etycznych głębokiej ekologii i permakultury.. Świadoma odmowa (ograniczenie) spożywania mięsa i wprowadzenie w życie diety roślinnej ma ponadto zbawienny wpływ na nasze zdrowie↓2polecamy książkę Nowoczesne zasady odżywiania (The China Study) T. Colin Campbell & Thomas M. Campbell. Z powyższych powodów jako kolejną książkę, po trzech udanych podręcznikach permakultury, polecamy Wam właśnie zarys historii wegetarianizmu.
Działalność wydawnicza PermaKultura.Edu.Pl zaczęła się trzy lata temu od projektu przedsprzedaży podręcznika Ogród Gai. W niecały rok udało nam się zebrać fundusze na wydanie książki – opłacenie wynagrodzeń i druk, i rozesłanie zamówionych egzemplarzy do osób, które kupiły proponowany podręcznik on-line (szczególne podziękowania dla tych co kupili książkę ze wsparciem).
Kolejnym tytułem opublikowanym tym samym sposobem przedsprzedaży z możliwością wsparcia projektu było Wprowadzenie do permakultury, australijskiego prekursora Billa Mollisona – pięknie wydana i rozesłana książka podsumowała udany projekt (podziękowania dla wspierających). Ostatnio ukazał się jeszcze jeden praktyczny podręcznik Projektowanie permakulturowe. Teraz zbieramy na wydanie Zarysu historii wegetarianizmu, trochę teorii dla wzmocnienia światopoglądowej podpory cegłą (to gruba książka:)) historii zdrowej ideologii.