The Humanure Handbook

Jezus prze­mie­niał wodę w wino, my zaś trans­for­mu­je­my g… w pożywienie

Na kom­po­sto­wej ścież­ce życia zda­rza­ją się cza­sem zabaw­ne histo­rie. Wkrót­ce po opu­bli­ko­wa­niu pierw­sze­go wyda­nia tej książ­ki, zadzwo­ni­ła do mnie zakon­ni­ca… Wydru­ko­wa­łem zale­d­wie sześć­set egzem­pla­rzy zakła­da­jąc, że będą gnić w maga­zy­nie do koń­ca moje­go życia, bo temat ludz­kiej kupy i robie­nia z niej nawo­zu niko­go prze­cież nie zain­te­re­su­je. Jed­nak zale­d­wie kil­ka dni po jej uka­za­niu się, Asso­cia­ted Press opu­bli­ko­wa­ła arty­kuł, w któ­rym infor­mo­wa­no, że napi­sa­łem tę „gów­nia­ną książ­kę”. A potem zadzwo­nił telefon.

– Panie Jen­kins, kupi­ły­śmy nie­daw­no egzem­plarz pań­skiej książ­ki The Huma­nu­re Hand­bo­ok i chcia­ły­by­śmy, by wygło­sił pan w naszym klasz­to­rze wykład.
– O czym chcia­ła­by Sio­stra, bym opowiedział?
– O zagad­nie­niach poru­sza­nych w pań­skiej książce.
– Ma Sio­stra na myśli kompostowanie?
– Tak, ale kon­kret­nie cho­dzi nam o kom­po­sto­wa­nie kupy.

Zatka­ło mnie. Nie mogłem pojąć, po co zakon­ni­ce mia­ło­by cie­ka­wić kom­po­sto­wa­nie ludz­kich odcho­dów, praw­do­po­dob­nie ich wła­snych. Wyobra­zi­łem sobie, jak sto­ję w sali peł­nej zakon­nic i opo­wia­dam im o kupie… Posta­ra­łem się jed­nak nie zająk­nąć i przy­ją­łem zaproszenie.

Był to Dzień Zie­mi w 1995 r. i pre­zen­ta­cja poszła mi dobrze. Po pre­lek­cji poka­za­no mi naj­pierw slaj­dy klasz­tor­nych ogro­dów i pryzm kom­po­sto­wych, a potem zwie­dzi­li­śmy teren kom­po­stow­ni­ka, w tym wermi­kul­tu­rę w któ­rej korzy­sta­no z usług dżdżow­nic. Zaraz potem zje­dli­śmy prze­pysz­ny lunch, pod­czas któ­re­go zapy­ta­łem sio­stry o powód ich zain­te­re­so­wa­nia kom­po­sto­wa­niem kupy.

– Jeste­śmy Sio­stra­mi Pokor­ny­mi (ang. Sisters of Humi­li­ty) – odpo­wie­dzia­ły. – Sło­wa hum­ble (pol. pokor­ny) i humus mają ten sam źró­dło­słów, któ­ry wywo­dzi się od sło­wa earth (pol. zie­mia). Uwa­ża­my rów­nież, że sło­wa te są powią­za­ne ze sło­wem czło­wiek (ang. human). Dla­te­go w ramach nasze­go ślu­bu poko­ry pra­cu­je­my z zie­mią. Wytwa­rza­my kom­post. A teraz chce­my nauczyć się robić kom­post z ludz­kiej kupy. Zasta­na­wia­my się nad kup­nem komer­cyj­nej toa­le­ty kom­po­sto­wej, ale naj­pierw chce­my dowie­dzieć się wię­cej o ogól­nych zasa­dach jej kom­po­sto­wa­nia. Dla­te­go pana zaprosiłyśmy.

To było moc­ne. Ktoś poza mną inte­re­so­wał się wyko­rzy­sty­wa­niem mocy mikro­or­ga­ni­zmów do recy­klin­gu ludz­kich odcho­dów! Nikt inny jak owe zakon­ni­ce. W mojej gło­wie zapa­li­ło się świa­teł­ko. Kom­po­sto­wa­nie jest aktem poko­ry – to jest oczy­wi­ste. Dla ludzi, któ­rym zale­ży na Zie­mi na tyle, by prze­twa­rzać mate­riał orga­nicz­ny, kom­po­sto­wa­nie sta­je się prak­ty­ką poko­ry, nie­za­leż­nie czy są tego świa­do­mi, czy nie. Nie przy­nie­sie im to ani sła­wy, ani bogac­twa, lecz spra­wi, że sta­ną się lep­szy­mi ludź­mi a Zie­mia zdrow­sza i wspa­nial­sza. Ktoś kto korzy­sta z kom­po­sto­wej toa­le­ty, kie­dy idąc nocą do wychod­ka, spoj­rzy w roz­gwież­dżo­ne nie­bo, wie, że jego odcho­dy nie kala­ją wody, nie kala­ją naszej pla­ne­ty. Bo są pokor­nie gro­ma­dzo­ne i ofia­ro­wy­wa­ne przy­ja­znym drob­no­ustro­jom, by zwró­cić je Zie­mi jako lekar­stwo uzdra­wia­ją­ce gle­bę…  — frag­ment Pod­ręcz­ni­ka Huma­nu­ry na zachętę.